JAVASCRIPT STRING İŞLEMLERİ

STRING

Javascript'te ve diğer programlama dillerinde string "metinsel"  ifadeler , değerlerdir.  Javascript'te bu String ifadeleri , herhangi bir veri tipi belirtmemize gerek kalmadan tırnak işaretleri (tek yada çift) içerisinde belirtebiliyoruz..   

<script>
var harf="A";
// şehir değişkenine string bir ifade yani  "A" harfi aktarılır..

var kelime='İZMİR';  
// kelime  değişkenine string bir ifade yani  "İZMİR" metni aktarılır..

var cumle="İZMİRDE GÜN BATIMI";  
// cumle değişkenine string bir cuümle aktarılır..
</script>

Bazen string ifadeler kendi içlerinde tırnak işareti barındırabilir. Bu gibi durumlarda tek ve çift tırnak kombinasyonundan yararlanıyoruz. . Bu gibi durumlarda , string çift tırnakla oluşturulduysa yazı içerisinde tek tırnak, tam tersi durumda ise , string tek tırnakla oluşturulduysa , yazı içinde çift tırnak kullanırız. 

<script>
var yazi=" İZMİRDE GÜN 'BATIMI' ";  
// String çift tırnakla oluşturulduğu için , yazıdaki tırnak için  tek tırnak kullanılır..

var yazi=' İZMİRDE GÜN "BATIMI" ';  
// String tek tırnakla oluşturulduğu için , yazıdaki tırnak için  çift tırnak kullanılır..
</script>

Bir diğer yolda, javascipt kaçış işaretlerini kullanmak olur. Kaçış işareti ,   \"  [ters slash + tırnak işareti] olarak eklenir.. Bu durumda tırnak işareti ana tırnaklardan bağımsız hale gelir ve normal bir karaktere dönüşmüş olur.

<script>
var yazi=" İZMİRDE GÜN  \" BATIMI \" ";  
// Kaçış işareti ile string içindeki tırnaklar , ana tırnaklardan bağımsız hale gelir. 
// yazi değişkeni içeriği  " İZMİRDE GÜN  " BATIMI " " olur..
</script>

STRING İŞLEMLERİ

Javascript'te stringler üzerinde karakter sayısı öğrenme, metin içinden bir bölüm alma, değiştirme , metin içinde bir karakter arama gibi çok çeşitli işlemler yapılabiliyor. 

length()

Metin uzunluğunu (karakter sayısını) verir. Metin içerisindeki boşluk'larda karakter olarak sayılacaktır.

<script>
var metin="İZMİR";
var uzunluk=metin.length;
// uzunluk = 5 olacaktır (İZMİR'deki harf sayısı)


var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";
var uzunluk=metin.length;
// uzunluk = 18 olacaktır metindeki (toplam harf sayısı + 2 boşluk)
</script>

charAt()

Metin içerisinde İstenilen sıradaki karakteri verir. Sıra numarası indis olarak düşünülmelidir.

<script>
var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";
var harf=metin.charAt(2);
// harf= "M" olacaktır ("İZMİRDE GÜN BATIMI" içinde, ikinci indis "M" harfidir) 
</script>

charCodeAt()

Metin içerisinde İstenilen sıradaki karakterin ASCII kodunu verir. Sıra numarası indis olarak düşünülmelidir.

<script>
var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";
var code=metin.charAt(2);
// code= 77 olacaktır ("İZMİRDE GÜN BATIMI" içinde, ikinci indis "M" harfidir) 
// M harfinin ascii kodu : 77
</script>

indexOf()

Metin içerisinde istenilen karakter(ler)i arar. Karakter var ise bulunduğu indis numarasını, yok ise -1 değerini verir. Eğer aranan karakter , metin içerisinde birden fazla var ise , ilk bulunan karakterin indis numarasını verecektir. Aramalar küçük ve büyük harf duyarlıdır.

Birden fazla harften oluşan arama yapıldığıda, indexOf harf grubunun başladığı indis değerini verir. 

<script>
var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";

var sira=metin.indexOf("İ");
// sira= 0 olacaktır (ilk "İ" harfi 0. indiste) 

var sira=metin.indexOf("GÜN");
// sira= 8 olacaktır (metin içerisinde "gün" 8. indisten başlıyor!) 

var sira=metin.indexOf("a");
// sira= -1 olacaktır (metin içerisinde "a" harfi yok) 
</script>

lastIndexOf()

IndexOf ile aynı şekilde çalışır. Metin içerisinde istenilen karakteri arar. Karakter var ise bulunduğu indis numarasını, yok ise -1 değerini verir. Indexof'tan farkı olarak , eğer aranan karakter , metin içerisinde birden fazla var ise , ilk değil son bulunan karakterin indis numarasını verecektir. 

Aramalar küçük ve büyük harf duyarlıdır.

Birden fazla harften oluşan arama yapıldığıda, lastIndexOf harf grubunun başladığı indis değerini verir!

<script>
var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";

var sira=metin.lastIndexOf("İ");
// sira= 3 olacaktır (son "i" harfi 3. indiste) 

var sira=metin.lastIndexOf("GÜN");
// sira= 8 olacaktır (metin içerisinde "gün" 8. indisten başlıyor!) 

var sira=metin.lastIndexOf("a");
// sira= -1 olacaktır (metin içerisinde "a" harfi yok) 
</script>

match()

match komutu metin içinde eşleşme arar. Aslında  indexOf komutuyla aynı işi yapar ancak fark şudur; indexOf ile aranan ifade, metin içerisinde olduğunda bir sayı (indis numarası) dönerken, match komutunda ise aranan ifade döner. Örneğin  karakter=metin.match("a") komutu çalıştığında, eğer metin isimli değişken içerisindeki ifadede "a" harfi varsa, karakter değişkeninin içeriği "a" olacaktır. Eğer yoksa boş yani "null" olacaktır.

<script>
var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";

var karakter=metin.match("GÜN");
// karakter= "GÜN" olacaktır..

var karakter=metin.match("GEVREK");
// karakter=null olacaktır.. (GEVREK, aranan metinde yok)
</script>

substr(a,b)

substr() komutu metnin belli bir bölümünü almaya yada seçmeye  yarar.  İlk değer (a), alınacak yada seçilecek bölümün hangi indisten itibaren alınacağını,  ikinci değer (b),  toplam kaç karakter alınacağını belirler.

Örneğin metin = "İZMİRDE GüN BATIMI" şeklindeki değişkene kodu şöyle uygulayalım.: 

bolum=metin.substr(9,3)   

Burada metin değişkenindeki ifadenin  9. indisinden itibaren 3 karakter alıp "bolum" değişkenine aktarmış oluruz. Bu durumda bolum değişkeninin içeriği "GÜN"olur.  

<script>
var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";

var bolum=metin.substr(8,3);
// bolum= "GÜN" olacaktır..

var bolum=metin.substr(0,5);
// bolum= "İZMİR" olacaktır..
</script>

slice(a,b)

slice() komutu da metnin belli bir bölümünü almaya yada seçmeye  yarar.  İlk değer (a), alınacak yada seçilecek bölümün hangi indisten itibaren alınacağını,  ikinci değer (b) metnin kaçıncı indisine kadar alınacağını belirler. "b" değeri seçime dahil edilmez.

Örneğin metin = "İZMİRDE GüN BATIMI" şeklindeki değişkene kodu şöyle uygulayalım.: 

bolum=metin.slice(2,5); 

Burada alınacak bölüm ;  metin değişkenindeki ifadenin  2. indisinden ("M") itibaren başlayıp , 5. indisine ("D") kadar devam eder.  Böylece bolum değişkeninin içeriği "MİR"olur.  2. değere dek gelen "D" seçime dahil edilmez.

Eğer parantez içerisinde tek değer belirtilirse; belirtilen indisten başlayarak metnin sonuna kadar olan kısım alınır.. Eğer negatif değerler verilirse, indisler sondan başlar..

<script>
var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";

var bolum=metin.slice(12,17);
// bolum= "BATIM" olacaktır..  12. indis "B" .. 17. indis  son "I"...

var bolum=metin.slice(8);
// bolum= "GÜN BATIMI" olacaktır..  8. indis "G" .. tek değer olduğu için metnin sonuna kadar olan kısım alınır..
</script>

replace("a","b")

replace()  ile metin içerisinde bir bölümü doğrudan istediğimiz bir değerle yer değiştirebiliyoruz. Parametre belirtilmez ise , sadece ilk bulunan değer yer değiştirilir. Değişim tek bir harf olabileceği gibi , bir kelime, bir cümlede olabilir. 

Eğer değiştirelecek değer   "/ /g" düzenli ifadesi içerisinde yazılırsa , sadece ilk bulunan değil, tümü değiştirilir.. Örneğin metin.replace( / İ /g , "A"); şeklindeki yazım, metindeki tüm "i" leri "A" harfine dönüştürür.

<script>
var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";

var yeni=metin.replace("BATIMI","DOĞUMU");
// yeni= "İZMİRDE GÜN DOĞUMU" olacaktır.
 
var yeni=metin.replace(/İ/g,"A"); // tüm İ'ler değiştiriliyor..
// yeni= "AZMARDE GÜN BATIMI" olacaktır. 
</script>

split()

split() metoduyla metinleri diziye çevirebiliriz. Diziye çevrilmes için kullanılacak ayıraç parantez içerisinde belirtilir. Örneğin , kelimeleri ayrı ayrı diziye almak için " " boşluk parametresi kullanılabilir. Hiç bir parametre kullanılmadığı durumda ("") , metin içerisindeki tüm karakterler (boşluk dahil) birer dizi elemanı olacaktır.

<script>
  var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";

  var yenidizi=metin.split(" ");  // parametre boşluk..
  // yenidizi= "İZMİRDE, GÜN, DOĞUMU" olacaktır. 3 Elemanlı bir dizi elde edilir.
 
  var yenidizi=metin.split("");   // parametre yok..
  // yenidizi= "İ,Z,M,İ,R,D,E, ,G,Ü,N, ,D,O,Ğ,U,M,U" olacaktır. 18 Elemanlı bir dizi elde edilir.

</script>

toString()

String nesnelerini , dizileri metne çevirir.

<script language="javascript">

   var tarih = new Date();
   metin= tarih.toString();
  // metin = Sat Apr 20 2024 02:31:51 GMT+0300 (GMT+03:00) olur..

</script>

parseInt(a,b)

parseInt() ile string ifade bir tamsayıya  çevrilir. Parantez içerisinde ilk değer , tamsayıya dönüştürülecek metni, ikinci değer ise sayı sistemini belirtir. 2 .Değer kullanılmazsa,  "onluk" (decimal) sisteme göre dönüşüm yapılır.

parseInt() ,  kendisine verdiğiniz string değerin içinde "rakam ile artı ve eksi işaretlerinden" başka bir şey gördüğü noktada durur; o noktaya kadar gördüğü unsurları bir tamsayı olarak  geri verir.

<script>
var metin="1351,456";
var sayi=parseInt(metin);
// sayi=1351 olacaktır... Sadece tam sayı kısmı alınır..


var metin="135A1C456";
var sayi=parseInt(metin);
// sayi=135 olacaktır... parseInt A'yı gördüğü anda sayıyı keser.. 10'luk sistemde A diye bir rakam yok...
</script>

Peki 16'lık sistemi belirterek dönüşüm yapmak isteseydik ne olurdu?  parseInt()  bu kez "16'lık sistemdeki rakamlar ile artı ve eksi işaretleri" dışında bir karakter gördüğünde sayıyı kesecek ve elde ettiği 16'lık sistemdeki sayıyı 10'luk sisteme çevirecektir. 16'lık sistemde A B C D E F harfleri birer rakam olduğu için , bunları da işleme alacaktır. Örnekle bakalım..

<script>
var metin="1AZA1C456";
var sayi=parseInt(metin,16);
// parseInt Z'yi gördüğü anda sayıyı keser.. (16'lık sistemde Z diye bir rakam yok).
// bu durumda elde ettiği "1A" sayısını da 10'luk sisteme çevirerek "26" sonucunu verir.
//sayi=26;
</script>

Yukarıda "1AZA1C456" metni parseInt() ile 16'lık sistem baz alınarak işleme alınıyor. 16'lık sistemde olmayan "Z" harfine kadar olan kısım alınarak  "1A" sayısı elde ediliyor.   1A sayısının 10'luk sistemdeki karşılığı 26 olduğu için sayi değişkenine 26 sayısı aktarılmış olur.

parseFloat(a,b)

parseInt() ile farkı , metni  tam sayıya değil ondalıklı sayıya çevirebilmesidir. parseFloat() ,  kendisine verdiğiniz string değerin içinde "rakam ile nokta , artı ve eksi işaretlerinden" başka bir şey gördüğü noktada durur; o noktaya kadar gördüğü unsurları bir sayı olarak  geri verir. Ondalıklı sayılarda , ondalıklı kısım "nokta"dan sonra başlar. Dolayıısyla virgüllü ifadeler ondalıklı sayı olarak alınmayacaktır.

<script>
var metin="1351,456C";
var sayi=parseFloat(metin);
// sayi=1351 olacaktır... parseFloat  virgülü görünce durur..


var metin="1351.456C";
var sayi=parseFloat(metin);
// sayi=1351.456 olacaktır... C'ye kadar sayı alınır. Nokta kabul edilir..


var metin="135A1C456";
var sayi=parseFloat(metin);
// sayi=135 olacaktır... parseFloat A'yı gördüğü anda sayıyı keser.. 10'luk sistemde A diye bir rakam yok...
</script>

concat()

Metinleri birleştirmek yada metne yeni metin eklemek  için kullanılır.  Metin ve bir değişkenşi birleştirmek içinaraya virgül eklenir.. Aslında "+" operatörünün metinler üzerinde yaptığı işlemi yapar. 

<script>
    var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";

    var yenimetin=metin.concat(" BAŞLADI");
    document.write(yenimetin); 
    // sayfada   "İZMİRDE GÜN BATIMI BAŞLADI"  yazacaktır..

    var yenimetin=metin.concat(" BAŞLADI");
    document.write(yenimetin); 
    // sayfada   "İZMİRDE GÜN BATIMI BAŞLADI"  yazacaktır..

   // Değişkenle birleştirme...
    var soru=" MI?";
    var yenimetin=metin.concat(" BAŞLADI",soru);
    document.write(yenimetin); 
    // sayfada   "İZMİRDE GÜN BATIMI BAŞLADI MI?"  yazacaktır..

</script>
 

bold()

Metni koyulaştırır. Bunun için metni <b> etiketleri arasına alır.

<script>
var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";

var metin=metin.bold();
document.write(metin);

// sayfada kalın "İZMİRDE GÜN BATIMI"  yazacaktır..
</script>
 

fontcolor()

Metni rengini değiştirirr. Bunun için metni <font> etiketleri arasına alır ve color parametresi ekler.

<script>
var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";

var metin=metin.fontcolor("red");
document.write(metin);

// sayfada kırmızı "İZMİRDE GÜN BATIMI"  yazacaktır..
</script>
 

fontsize()

Metnin rengini değiştirirr. Bunun için metni <font> etiketleri arasına alır ve size parametresi ekler.

<script>
var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";

var metin=metin.fontsize("50px");
document.write(metin);

// sayfada 50px boyutunda "İZMİRDE GÜN BATIMI"  yazacaktır..
</script>
 

italics()

Metni italik (eğik) yazar. Bunun için metni <i> etiketleri arasına alır.

<script>
var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";

var metin=metin.italics();
document.write(metin);

// sayfada italik (eğik) "İZMİRDE GÜN BATIMI"  yazacaktır..
 </script>

toLowerCase()

Metni küçük harflere dönüştürür.

<script>
var metin="İZMİRDE GÜN BATIMI";

var metin=metin.toLowerCase();
document.write(metin);

// sayfada küçük harflerle "izmirde gün batımı"  yazacaktır..
</script>

toUpperCase()

Metni büyük harflere dönüştürür.

<script>
var metin="izmirde GÜN BATIMI";

var metin=metin.toUpperCase();
document.write(metin);

// sayfada büyük harflerle "İZMİRDE GÜN BATIMI"  yazacaktır..
</script>

güncelleniyor...